Hayrettin ACAR

Yeşil Gazete’nin haberine göre Doğu Akdeniz Çevre Dernekleri Gönüllü avukatı İsmail Hakkı Atal tarafından açılan davada Akkuyu NGS’nin deprem beklenen bir fay hattı üzerinde bulunmasının yanı sıra iklim değişikliğinin Akdeniz’in deniz suyu sıcaklığı üzerindeki etkisi nedeniyle santrale yeterli soğutma sağlanamaması riski nedeniyle Akdeniz ve Ortadoğu‘nun sınıraşan kirlilik ve nükleer facia riskine maruz bırakıldığına yer veriliyor. Dava sanıklarının Akkuyu NGS projesinin başladığı 2009 yılından bu yana Enerji Bakanı olarak görev yapan isimlerin (Hilmi Güler, Taner Yıldız, Berat Albayrak, Fatih Dönmez) yanı sıra Akkuyu ve Rosatom yönetim kurulu üyelerinin yer aldığı bildirildi.

Akkuyu NGS’ye karşı daha önce açılan davalarda NGS’nin deprem beklenen aktif bir fay hattının üzerinde olduğu ispat edilmiş olduğu belirtildi. Atal tarafından yapılan basın açıklamasına göre, Türkiye, Avrupa Deprem Tehlikesi ve Risk Tesislerinin (EFEHR) yayımladığı deprem tehlike analizlerinde Avrupa’da deprem açısından en riskli ülke olarak belirlenmişti. 2001 yılında ise Çukurova Üniversitesi Jeoloji Mühendisliği bölümü, Akkuyu’nun da üzerinde olduğu Kuzey Anadolu Ecemiş fay hattında her 10 bin yılda bir 7’den büyük yıkıcı deprem olduğunu, son 17 bin yıldır ise yıkıcı deprem olmadığını ve her an olabileceğini ortaya koymuştu. Dava dosyasında yer alan açıklamada NGS inşaatının karstik boşluklar olan zeminin üzerine inşa edilmesi, henüz üzerine 56 bin ton nükleer reaktör ağırlığı binmeden 2018 Temmuz ayında çöktüğü ve santral temelinde çatlak oluştuğu hatırlatılarak “Türkiye nükleer facianın ayak seslerini duydu” ifadelerine yer verildi.

“İklim Değişikliği Riski Artırıyor”

Akkuyu NGS’nin deprem riski sonrası bir diğer riskin iklim krizine bağlı olarak Akdeniz’in nükleer reaktörleri soğutamayacak kadar ısınması olarak belirtildi.  Av. İsmail Hakkı Atal, nükleer santrallerin çalışması için deniz suyu sıcaklığının 28°C’yi geçmemesi gerektiğini belirterek, Akkuyu NGS’nin gezegende ortalama deniz suyu sıcaklığının ortalama karasal sıcaklıktan daha yüksek olan tek nükleer sahası olduğunu ifade etti. Meteroloji Genel Müdürlüğü ölçüm istasyonu, 2022 yılının Ağustos ayında Akdeniz’de deniz suyu sıcaklığının 30,5°C olarak ölçüldüğünü bildirdi. Ayrıca Bilim insanlarına göre Doğu Akdeniz, iklim değişikliğinin etkilerinden orantısız bir şekilde etkileniyor ve dünya ortalamasından iki kat daha hızlı ısındığı belirtiliyor.

“Mahkemeler gerekçesiz ret kararı verdi”

Atal, Akkuyu NGS aleyhinde açılan tüm davaların Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) iktidarının ele geçirdiği mahkemeler tarafından “görünüşte” ve “şekli” yargılamalar yaptığını belirterek Bu davaların Anayasa, kanunlar ve uluslararası sözleşmeler uygulanmaksızın reddedildiğini ifade etti. Atal, “Hatta o kadar ki; mahkemelerin tamamı kararlarına yazacak ret gerekçesi bulamayarak gerekçesiz ret kararı verdi” dedi.

“Sınıraşan kirlilik tehdidi altında”

Av. Atal, Nükleer santralin sınıraşan kirlilik tehdidi durumuna geldiğini belirterek, “Bugün çalıştırıldığı takdirde ‘sınıraşan kirlilik’ yaratıp, tüm Akdeniz’i ve Ortadoğu’yu nükleer faciaya uğratacak olan Akkuyu nükleer santraline uluslararası hukukun müdahale etmesi gerekmektedir. ‘Kör parmağın gözüne’ yapılmak istenilen Akkuyu nükleer santral projesi neden olacağı ölüm, göç ve sivil halkın fiziksel sağlığındaki oluşturacağı hasarlar nedeniyle Uluslararası Ceza Mahkemesi Roma Statüsü 7’inci Maddenin a, b, d, k fıkralarını ihlal etmektedir. Akkuyu nükleer santralinin inşa edilmesi ve çalıştırılmasının insanlığa karşı suç olarak yargılanabilmesi için; a) ya suç failleri Roma statüsünü tanıyan ülke yurttaşları olmalı, ya da b) suç Roma Statüsünü tanıyan ülke topraklarında meydana gelmelidir” ifadelerini kullandı.